هنر فرش و فرشبافی در دهه های گذشته با حجم گسترده تولیدی خود در ایران و سایر کشورهای فعال در این حوزه جنبه ای صنعتی پیدا نموده است که کم کم وجهه هنری فرش در سایه جنبه صنعتی آن قرار گرفته و دیگر از صدها فرش تولیدی این سیستم صنعتی به ندرت شاهد هنری به معنای اصیل هنر خواهیم بود
هنر فرش و فرشبافی در دهه‌های گذشته با حجم گسترده تولیدی خود در ایران و سایر کشورهای فعال در این حوزه جنبه‌ای صنعتی پیدا نموده است که کم‌کم وجهه هنری فرش در سایه جنبه صنعتی آن قرار گرفته و دیگر از صدها فرش تولیدی این سیستم صنعتی به ندرت شاهد هنری به معنای اصیل هنر خواهیم بود. این جریان تا آنجایی پیش می‌رود که هرگونه تغییر و تحول در این زمینه را با دلارهای مشتریان خود جهت می‌دهد و هنرمند جای خود را به صنعتگران و تاجران و بازاریابان و دست آخر کارگرانی بی نوا در پی لقمه نانی می‌دهد. هرچند حرکت هنر- صنعت فرش به این شکل تا حدود زیادی ناشی از سیاست‌های کلان کشوری در پاسخگویی به نیازهای اقتصادی و اشتغال گسترده‌ای که فرش می‌تواند داشته باشد است ولی با این حال در سایه بودن ابعاد هنری این کالای ارزشمند ایرانی می‌تواند تبعات بسیار ناگواری برای حیات پر قدرت فرش ایرانی در آینده داشته باشد.
با تمام این اوصاف وضعیت فرزند خلاق و چشم نواز فرش ایرانی در این باره بسیار وخیم‌تر است. آری تابلوفرش که روزی هنر بافنده ماهر و توانای فرش ایران بود امروزه دیگر از هنر و هنرمندی هیچ نصیبی ندارد. تابلوفرش بافی که در ادامه قالی و قالیچه‌های تصویری و با خلاقیت و نوآوری در کاربری آن از زیرپا به روی دیوارها رفت سراسر هنر و در نتیجه ایده پردازی‌های بافنده ماهر ایرانی بود. اما با گذشت زمان این روند بیشتر و بیشتر جنبه تجاری یافت و برابر با آن رشد هنری نداشت. کافی است امروز سری به بازار فرش بزنیم تا ناخودآگاه از پوسترها و نقاشی‌هایی که برایمان آشنا و ناآشناست و با دقت و ظرافتی مثال زدنی بر روی فرش بافته شده‌اند متحیر شویم. اولین سوالی که برایمان ایجاد می‌شود این است که چگونه این تصاویر با چنین دقتی بر روی فرش بافته شده‌اند؟ نکته دیگر این است که این تصاویر و نوشته‌ها و آیات قرآنی با چه دید و نگاهی و مطابق با کدام اصول زیبایی شناسانه یا فرهنگی و هنری انتخاب و بافته شده‌اند؟
تابلو فرشهای رنگارنگی که امروزه در بازار فرش شاهد آن هستیم بی هیچ سنخیتی با جریان تولید یک کالای هنری، حتی در نازل‌ترین سطح آن تولید می‌شوند و ما دانسته یا ندانسته این کالاهارا با صدایی بلند «هنر» می‌خوانیم و آن را متصل به هنر بی بدیل فرشبافی ایران و ایرانی می‌دانیم. امروزه در جریان تولید یک فرش دستباف با در نظر گرفتن تمام ابعاد صنعتی آن بخش طراحی و رنگبندی آن با اتکا به اصول طراحی سنتی که برگرفته از فرهنگ و هنر غنی ایران است بیشترین نقطه اتصاف جریان تولیدی فرش به «هنر» است. این در حالی است که در تابلوفرش بافی علیرغم همه ظرافت‌هایی که وجود دارد طرح‌ها کاملاً کپی‌هایی از نقاشی‌ها و تصاویری است که اغلب نیز با فرهنگ ایرانی سنخیتی ندارد و هیچ امتیازی برای آن وجود ندارد که روی فرش باشد یا نباشد. منظور این است که چه لزومی دارد مثلاً فلان نقاشی کوبیسم اثر نقاش معروف یا مثلاً تصویری از دلار آمریکایی با دقت و ظرافتی که تحیر هر بیننده‌ای را برمی‌انگیزد بر روی فرش بافته شود و با بافته شدن آن بر روی فرش چه بعدی از زیبایی آن تصویر هویدا می‌شود که در تصویر کاغذی آن مشخص نبود؟
امروزه وقتی به کارگاه‌های تابلوبافی سری می‌زنید متوجه دستگاه‌های گره زنی انسانی می‌شوید که بدون اینکه حتی خط و رنگی را ببینند از روی جدولی ماتریس وار اعداد و ارقام را بر روی دار گره می‌زنند! سابق بر این هنرمند تابلو باف باید مهارتی ستودنی در امر انتخاب رنگ مطابق با تصویر مورد نظر می‌داشت و با تناسب و دقتی قابل تحسین این گره‌ها را منظم کنار هم می‌نشاند و در نهایت تصویر مورد نظر با حداقل تغییر بر پهنه فرش نقش می‌بست. این تصاویر معمولاً بنابر مناسبت یا طرحی که اقتضای آن تصویر را داشت شکل می‌گرفت. اما امروزه صرفاً بر کپی نقشی که بارها و بارها دیده‌ایم بدونه این که بخواهیم با بافت آن بر فرش زاویه دیدی تازه بر آن بگشاییم اصرار می‌ورزیم و شباهت صد در صدی آن را با نمونه اصلی مایه مباهات خود می‌دانیم و با افتخار آن را هنر می‌دانیم.
بازار تابلو فرش در حال حاضر سهم زیادی از فرایند تولید و صادرات فرش کشورمان را ندارد و البته کار بر روی کشف بازارهای جدید خارجی این کالا نیز امری مهم و در راستای توسعه هنر- صنعت فرش حتی ضروری است. اما عدم توجه به مسائلی که توضیح آن آمد مطمئناً در کشف بازارهای داخلی و خارجی همچون یک موج زودگذر خواهد بود که ناشی از علاقمندی‌های فصلی مشتریان آن است و در چنین شرایطی می‌بایست برای حفظ این فرزند نوپای فرش ایرانی و ثمره خلاقیت و نوآوری هنرمندان ایرانی فکر ویژه‌ای نمود.
این فکر ویژه نه در کوتاه نمودن پروسه تولید و یا مکانیزه کردن آن بلکه می‌بایست هرچه بیشتر به سمت هنری نمودن آن باشد. هنری که جز در فرش در جایی دیگر ظهور نیافته باشد و به جرأت بتوان بر آن نام هنر نهاد نه این که هنر برای آن وصله‌ای ناجور باشد.
نکاتی در مورد نگهداری تابلو فرش
نحوه نگهداری تابلوفرش
مراقبت ها:
آنها را نباید به صورت مستقیم روی دیوارهای گچی یا آهکی آویخت. همچنین
نباید میخ را روی آنها کوبید. زیرا بافت فرش سوراخ می‌شود و در صورت زنگ
زدن میخ، لکه بد رنگی برای همیشه روی آن باقی می‌ماند.
تابلوفرش‌ها بافته شده‌اند تا زیبایی‌شان را در حالی که روی دیوار قرار دارند به رخ بکشند. پس آنها را لوله و تا نکنید.
اگر نگران بیدزدگی تابلوفرشتان هستید، می‌توانید از پودر یا قرص نفتالین استفاده کنید.
همچنین آنها را در معرض رطوبت شدید- مانند مسیر مستقیم کولرهای آبی- قرار
ندهید. با این کار شرایط پوسیدگی آن را زودتر فراهم می‌آورید.
تابلوفرش‌ها را نباید بدون قاب از دیوار آویخت. قاب مناسب جلوه بهتری از
تابلوفرش به نمایش می‌گذارد و نوعی تشخص و اعتبار برایش به ارمغان می‌آورد.
عامل بید خوردگی پشمهای ضد عفونی نشده، هوای شرجی و مرطوب ، نگهداری تابلو
فرش در محل های سربسته و متروک و یا عدم توجه به نظافت تابلو فرش می باشد.
در صورتیکه تابلو فرش در محل های سربسته و متروک قرار دارد، باید هر ماه
یکبار درب ها باز گردند و تابلو فرش مورد بارزسی قرار گیرد.
از تابش نور مستقیم آفتاب بر روی تابلو فرش جلوگیری کنید.
نحوه تمیز کردن تابلو فرش:
بهترین روش برای گردگیری روزانه تابلوفرش، استفاده از برس گردگیری جاروبرقی است.
تنها تابلو فرشهای معتبر است که امکان شستشو با آب و صابون را دارد، اگر
تابلو فرشی که در آن از رنگهای شیمیایی استفاده شده است را می شویید امکان
مخلوط شدن رنگها وجود دارد. لذا در مورد اینگونه تابلو فرشها با فروشنده
خود مشورت کنید.
به صورت کلی می‌توان گفت تابلوفرش‌ها نیاز به شست و شو ندارند. اما اگر به
هر دلیلی احساس کردید تابلوفرشتان کثیف شده، از مراکز قالی‌شویی معتبر که
در زمینه شستن تابلوفرش نیز تخصص دارند، کمک بگیرید. اگر چنین مراکزی را
سراغ ندارید و مایلید خودتان این کار را انجام دهید ، ابتدا تابلو را از
قابش جدا کنید. سپس روی تابلوفرش را با جاروبرقی که دهانه‌اش تمیز است جارو
بزنید تا ذرات گرد و غبار از بین برود. سپس مقداری شامپو فرش را در آب سرد
حل کنید و با یک تکه اسفنج بزرگ که در این محلول غلتانده‌اید، سطح آن را
بسایید. برای خشک شدن، باید تابلو فرش را روی زمین، در محیط نسبتا گرم
بگسترانید تا رطوبتش تبخیر شود. این کار اجازه نمی‌دهد رنگهای آن در
همدیگر بلغزند و ادغام شوند. هرگز تابلوفرش را روی طناب پهن نکنید. چون
ممکن است کش بیاید و از ریخت بیفتد. پهن کردن تابلوفرش زیر نور مستقیم
آفتاب هم پسندیده نیست. و بایستی آنرا بصورت پشت و رو زیرنور غیر مستقیم
قرار دهید.
چنانچه تابلو فرش دچار بید خوردگی شد. ابتدا باید سطحی که تابلو فرش روی آن
قرار دارد را کنترل و تمیز نمود سپس نقاط بید خورده حتما باید ترمیم گردند
تا هنگام شستشو قسمتهای کنار بید خوردگی آسیب نبینند.